Orval

Waar komt de naam Orval nu vandaan? Het begint allemaal bij een legende..

Gravin Mathilde van Toscane, rouwde aan de oevers van het meer bij het dorpje Villers-devant-Orval rouwde om haar overleden man. In al haar emoties liet ze haar gouden trouwring uit haar vingers glippen en die verdween diep in het meer. In haar verdriet wendde ze zich tot God en smeekte om toch in ieder geval de ring toch weer terug te mogen hebben.

“Oh heer, als ik de ring terugkrijg, bouw ik een klooster ter ere van U.”

Geloof het of niet, maar ze was nog niet uitgesproken of een grote forel dook op uit het water mét de gouden ring in zijn bek. Mathilde van Toscane hield zich aan haar belofte en liet een klooster bouwen nabij de oever, dat we nu kennen als de abdij Notre-Dame d’Orval.  (Orval, “val d’or” betekent “gouden dal”) Wanneer we goed kijken op het etiket van bier, vinden we de vis met de gouden ring vinden terug op het etiket.

Terug naar de feitelijke geschiedenis van Orval..

Gedurende de lange geschiedenis van Orval is er waarschijnlijk altijd een brouwerij geweest. Daarvan getuigen oude plannen, een precieze beschrijving van het fabricatieproces door een franciscaan, 300 jaar geleden en de naam van een plaats, “hoplochting” dicht bij het klooster. Bier brouwen was inderdaad de gewoonte in deze streken, die zich niet leenden tot wijnbouw. Bier stond in hoog aanzien omwille van zijn voedingswaarde : men noemde het “vloeibaar brood”.

Vanaf 1529, wanneer keizer Karel de monniken toelating geeft een ijzersmelterij op te richten om de nodige inkomsten te verwerven om de grote oorlogsschade te herstellen, is de abdij van Orval altijd het toneel geweest van een economische activiteit, die belangrijker was dan nodig voor het levensonderhoud van de gemeenschap. Toen Orval uit zijn as herrees, na meer dan 130 jaar ruïne, vereiste de heropbouw van de abdij aanzienlijke financiële middelen ; de brouwerij werd opgericht om de rol van de vroegere ijzersmelterij over te nemen.

De brouwerij werd in 1931 dus niet gebouwd om werk te geven aan de monniken, die toen reeds brood bakten en kaas maakten ; vanaf het begin werden leken in dienst genomen. De eerste meester-brouwer was een Duitser, Martin Pappenheimer genaamd; hij is begraven op het kerkhof van Villers-devant-Orval.

De brouwerij werd in 1931 dus niet gebouwd om werk te geven aan de monniken, die toen reeds brood bakten en kaas maakten ; vanaf het begin werden leken in dienst genomen. De eerste meester-brouwer was een Duitser, Martin Pappenheimer genaamd; hij is begraven op het kerkhof van Villers-devant-Orval.

Hij en de Belgen Honoré Van Sande en John Vanhuele, die tijdens diezelfde periode in de brouwerij werkten, liggen aan de basis van dit zo typische bier. Zij waren stoutmoedig: de combinatie van fabricatiemethoden die zij toepasten komen nergens elders voor. Verschillende van deze methoden, zoals het “laten trekken” van de mout en het drooghoppen”, zijn Engels: zeer waarschijnlijk heeft John Vanhuele ze meegebracht uit Engeland, waar hij lang geleefd heeft. Het aroma en de fijnheid van de smaak van het bier zijn dan ook meer te danken aan de hoppen en de gisten dan aan de gebruikte mouten. Zowel het recept, het glas, de fles als het etiket, zoals wij die nu nog kennen, zijn nog dezelfde als in het begin van de jaren 30.